Zakup nowego komputera, czy to do pracy, nauki, czy rozrywki, to zawsze ekscytujące wydarzenie. Nowy sprzęt oznacza większą wydajność, czystość systemu operacyjnego i nowe możliwości. Jednak żeby komputer faktycznie stał się funkcjonalnym narzędziem, trzeba go odpowiednio wyposażyć. System operacyjny (np. Windows czy Linux) oferuje pewne podstawowe funkcje, ale dopiero zainstalowanie odpowiednich programów pozwala w pełni wykorzystać jego potencjał.

Poniżej przedstawiam listę niezbędnych programów, które warto zainstalować na nowym komputerze, podzieloną według kategorii. To uniwersalna baza, która sprawdzi się zarówno u użytkownika domowego, jak i w środowisku zawodowym.

1. Bezpieczeństwo i ochrona danych

• Program antywirusowy

System Windows 10 i 11 ma wbudowany Windows Defender, który zapewnia podstawowy poziom ochrony. Dla większości użytkowników to wystarczające rozwiązanie. Jeśli jednak zależy Ci na dodatkowych funkcjach (np. ochrona przed phishingiem, zapora ogniowa, kontrola rodzicielska), warto rozważyć:

• Bitdefender Free / Total Security
• ESET Internet Security
• Kaspersky Standard
• Avast / AVG Free (dla mniej wymagających użytkowników)
• Menedżer haseł

Silne i unikalne hasła to dziś konieczność. Zamiast zapisywać je na kartce lub używać jednego wszędzie, lepiej korzystać z menedżera haseł:

• Bitwarden
• KeePass
• 1Password
• NordPass

2. Przeglądarka internetowa

Choć system Windows zawiera przeglądarkę Microsoft Edge, wielu użytkowników woli zainstalować coś innego:

• Google Chrome – szybka, wygodna, z dużą liczbą rozszerzeń.
• Mozilla Firefox – ceniona za prywatność i otwarte standardy.
• Opera / Opera GX – z wbudowanym VPN i funkcjami dla graczy.
• Brave – przeglądarka skupiona na prywatności, blokuje reklamy i trackery.

Wybór przeglądarki to kwestia gustu, ale warto mieć pod ręką przynajmniej dwie – na wypadek problemów z kompatybilnością stron.

3. Pakiet biurowy i edytory tekstu

Do pracy z dokumentami, arkuszami kalkulacyjnymi czy prezentacjami warto zainstalować pakiet biurowy:

• Microsoft Office (Word, Excel, PowerPoint) – najpopularniejszy, ale płatny.
• LibreOffice – darmowa, rozbudowana alternatywa zgodna z plikami Office.
• OnlyOffice / WPS Office – inne bezpłatne opcje, atrakcyjne wizualnie.

Jeśli pracujesz głównie online, możesz też korzystać z Google Docs – darmowego pakietu w chmurze.

4. Komunikacja i wideokonferencje

W dobie pracy zdalnej i nauki online programy do komunikacji są absolutnie niezbędne:

• Zoom – popularny do spotkań i szkoleń.
• Microsoft Teams – szczególnie w środowisku biznesowym i edukacyjnym.
• Discord – nie tylko dla graczy, ale też do luźnej komunikacji zespołowej.
• Skype – wciąż popularny do połączeń głosowych i wideo.

Warto też zainstalować klienta e-mail, jeśli korzystasz z poczty lokalnie (np. Thunderbird).

5. Programy do archiwizacji i kompresji plików

Nie każdy plik da się przesłać bez uprzedniego spakowania, dlatego warto mieć:

• 7-Zip – darmowy, lekki, obsługuje wszystkie popularne formaty (ZIP, RAR, TAR, ISO).
• WinRAR – klasyczny, choć wymaga licencji (można używać w trybie testowym).

6. Odtwarzacze multimedialne

Windows 10/11 ma wbudowane aplikacje, ale są one dość ograniczone. Warto zainstalować:

• VLC Media Player – radzi sobie z niemal każdym formatem audio i wideo.
• Media Player Classic – Home Cinema (MPC-HC) – lekki, bez zbędnych dodatków.
• Spotify / Tidal / YouTube Music – jeśli słuchasz muzyki online.

7. Programy do edycji grafiki i zdjęć

Nawet jeśli nie jesteś grafikiem, przydadzą się podstawowe narzędzia:

• Paint.NET – darmowy i prosty edytor graficzny.
• GIMP – rozbudowana alternatywa dla Photoshopa (open source).
• IrfanView – do szybkiego przeglądania i konwersji zdjęć.
• Canva (przeglądarkowa) – intuicyjne narzędzie do tworzenia grafik, np. na media społecznościowe.

8. Narzędzia systemowe i diagnostyczne

Przydatne aplikacje, które pomogą zadbać o kondycję komputera:

• CCleaner – do oczyszczania dysku z niepotrzebnych plików (ostrożnie!).
• HWMonitor – monitorowanie temperatur i napięć.
• CrystalDiskInfo – sprawdzanie stanu dysku.
• Speccy – szybki podgląd specyfikacji komputera.

9. Chmura i synchronizacja plików

Dostęp do plików z różnych urządzeń to dziś standard:

• Google Drive – 15 GB darmowej przestrzeni, integracja z kontem Google.
• Dropbox – popularna platforma do współdzielenia plików.
• OneDrive – zintegrowany z Windows, dobry wybór dla użytkowników Office.
• MEGA – oferuje więcej przestrzeni za darmo (do 20 GB).

10. Dodatki dla wygody i produktywności

Na koniec kilka aplikacji, które poprawiają codzienną pracę:

• Notepad++ – zaawansowany edytor tekstu dla programistów i nie tylko.
• Everything – błyskawiczne wyszukiwanie plików w systemie.
• f.lux lub Windows Night Light – ochrona oczu dzięki automatycznej regulacji barw ekranu.
• ShareX – zaawansowane narzędzie do robienia zrzutów ekranu i nagrań.

Dobór odpowiednich programów po zakupie nowego komputera to podstawa komfortowej i bezpiecznej pracy. Oczywiście lista może się różnić w zależności od Twoich potrzeb – inny zestaw wybierze grafik, inny student, a jeszcze inny specjalista IT. Jednak wymienione wyżej aplikacje to solidny fundament, który sprawdzi się w większości scenariuszy.

Pamiętaj, by instalować oprogramowanie tylko z oficjalnych stron producentów i regularnie aktualizować wszystkie aplikacje – to równie ważne, co ich wybór. Dzięki temu Twój komputer będzie nie tylko funkcjonalny, ale też bezpieczny i wydajny.