Jak działa firewall i dlaczego warto mieć własny?


W dobie powszechnego dostępu do internetu, pracy zdalnej i rosnącej liczby zagrożeń cyfrowych, bezpieczeństwo naszych danych i urządzeń powinno być jednym z priorytetów. Jednym z podstawowych i najskuteczniejszych narzędzi ochrony przed atakami z sieci jest firewall – zapora sieciowa. Choć większość użytkowników słyszała to pojęcie, niewielu wie, jak dokładnie działa i dlaczego warto skonfigurować własny firewall – także wtedy, gdy już mamy antywirusa.

Poniżej wyjaśniamy, czym jest firewall, jak działa, jakie są jego rodzaje oraz dlaczego warto korzystać z własnych, dodatkowych rozwiązań zaporowych, zarówno w sieci domowej, jak i firmowej.

Co to jest firewall?

Firewall (czyli zapora sieciowa) to oprogramowanie lub urządzenie, którego zadaniem jest kontrola ruchu sieciowego przychodzącego i wychodzącego z komputera lub sieci. Jego głównym celem jest ochrona przed nieautoryzowanym dostępem i niebezpiecznymi połączeniami – zarówno z internetu, jak i z wewnętrznych sieci lokalnych.

Można powiedzieć, że firewall działa jak strażnik przy bramie, który przepuszcza tylko te pakiety danych, które spełniają określone kryteria – a podejrzane lub niepożądane zatrzymuje albo odrzuca.

Jak działa firewall?

Firewall analizuje wszystkie próby połączeń przychodzących (np. ktoś z internetu próbuje połączyć się z naszym komputerem) oraz wychodzących (np. program na komputerze chce wysłać dane na zewnątrz).

Działa on w oparciu o reguły filtrowania, które można ustawić ręcznie lub są zdefiniowane domyślnie. Taka reguła może zawierać informacje o:

  • adresie IP źródłowym i docelowym,
  • numerze portu,
  • protokole (np. TCP, UDP),
  • czasie lub aplikacji korzystającej z połączenia.

Jeśli dany pakiet danych nie spełnia reguł, firewall może:

  • zablokować połączenie,
  • zignorować próbę (nie odpowiadać),
  • powiadomić użytkownika,
  • pozwolić na połączenie (jeśli reguła dopuszcza ten ruch).

Rodzaje firewalli

1. Firewall programowy (software’owy)

To aplikacja zainstalowana bezpośrednio na komputerze, najczęściej jako część systemu operacyjnego lub pakietu zabezpieczeń.

  • Przykład: Zapora systemu Windows, Comodo Firewall, ZoneAlarm.
  • Zalety: łatwa konfiguracja, dobra kontrola nad aplikacjami, powiadomienia.
  • Wady: chroni tylko jedno urządzenie, zależny od działania systemu operacyjnego.

2. Firewall sprzętowy (hardware’owy)

To osobne urządzenie – router z funkcjami zapory sieciowej lub dedykowane urządzenie zabezpieczające (np. UTM, gateway firewall).

  • Przykład: pfSense, OPNsense, routery Ubiquiti, MikroTik.
  • Zalety: chroni całą sieć, niezależny od komputerów, wydajny.
  • Wady: wymaga większej wiedzy do konfiguracji, może być kosztowny.

3. Firewall w chmurze / dostawcy internetu

Niektórzy operatorzy oferują podstawową ochronę na poziomie sieci, np. blokowanie złośliwych stron lub ataków DDoS.

  • Zalety: nie wymaga konfiguracji po stronie użytkownika.
  • Wady: ograniczone możliwości, brak pełnej kontroli.

Dlaczego warto mieć własny firewall?

1. Ochrona przed atakami z internetu

Internet to nie tylko źródło wiedzy i rozrywki, ale też potencjalne zagrożenia. Porty otwarte bez potrzeby, niezabezpieczone usługi czy błędy w systemach mogą być wykorzystane do ataku. Firewall blokuje nieautoryzowane próby połączenia zanim dotrą do systemu operacyjnego.

2. Kontrola nad aplikacjami

Niektóre programy mogą bez naszej wiedzy łączyć się z internetem, wysyłając dane (telemetria, szpiegostwo, wirusy). Firewall programowy może zablokować dostęp wybranym aplikacjom, zanim wykonają jakiekolwiek połączenie.

3. Ochrona urządzeń IoT i sieci lokalnej

Inteligentne urządzenia domowe (kamery, lodówki, asystenci głosowi) często mają luki bezpieczeństwa. Firewall sprzętowy może blokować im dostęp do zewnętrznych adresów IP, ograniczając ryzyko włamania.

4. Zarządzanie ruchem w firmie

W małych i średnich firmach firewall pozwala m.in. na:

  • segmentację sieci (oddzielenie gości od pracowników),
  • blokowanie dostępu do stron (np. portale społecznościowe),
  • monitoring połączeń i analiza zagrożeń.

Jak skonfigurować prosty firewall?

W systemie Windows:

  • Otwórz Zapora systemu Windows Defender → „Zezwalaj aplikacji na dostęp…”.
  • Możesz ręcznie dodawać reguły dla konkretnych aplikacji, portów lub protokołów.
  • W zaawansowanych ustawieniach dostępne są profile sieci i pełna lista reguł.

W routerze domowym:

  • Wejdź do panelu administracyjnego (zazwyczaj adres: 192.168.1.1).
  • Znajdź zakładkę „Firewall” lub „Security”.
  • Skonfiguruj blokowanie portów, filtrowanie adresów IP, listy MAC.

Użycie pfSense / OPNsense (dla zaawansowanych):

  • To darmowe systemy operacyjne działające jako firewall i router.
  • Wymagają osobnego sprzętu (np. mini-PC) i wiedzy sieciowej.
  • Oferują pełną kontrolę nad ruchem, VPN, IDS/IPS, logowanie zdarzeń.

Wskazówki i dobre praktyki

  • Nie wyłączaj firewalla bez powodu – nawet jeśli coś „nie działa”, lepiej dodać wyjątek.
  • Twórz tylko niezbędne reguły – im mniej otwartych portów, tym lepiej.
  • Regularnie przeglądaj logi połączeń – możesz wykryć nietypowy ruch.
  • Zabezpiecz router hasłem i aktualizuj jego firmware.
  • Używaj firewalla sprzętowego, jeśli masz więcej niż jedno urządzenie – to lepsza ochrona sieci lokalnej.

Firewall to jeden z podstawowych elementów bezpieczeństwa każdego użytkownika internetu. Choć często działa „w tle” i nie zwracamy na niego uwagi, to właśnie on odpowiada za to, czy ktoś niepowołany może połączyć się z naszym komputerem czy siecią.

Posiadanie własnego, dobrze skonfigurowanego firewalla – czy to programowego, czy sprzętowego – znacząco podnosi poziom ochrony i daje kontrolę nad ruchem sieciowym. W połączeniu z aktualnym systemem, antywirusem i ostrożnością użytkownika, stanowi skuteczną barierę przed wieloma zagrożeniami, na jakie jesteśmy narażeni każdego dnia.

Warto więc nie tylko polegać na domyślnych ustawieniach, ale samodzielnie zadbać o konfigurację zapory sieciowej. To proste, a może uchronić Cię przed poważnymi problemami.


We use cookies to personalise content and ads, to provide social media features and to analyse our traffic. We also share information about your use of our site with our social media, advertising and analytics partners. View more
Cookies settings
Accept
Privacy & Cookie policy
Privacy & Cookies policy
Cookie name Active

Who we are

Suggested text:Our website address is: https://zszio-kg.edu.pl.

Comments

Suggested text:When visitors leave comments on the site we collect the data shown in the comments form, and also the visitor’s IP address and browser user agent string to help spam detection.

An anonymized string created from your email address (also called a hash) may be provided to the Gravatar service to see if you are using it. The Gravatar service privacy policy is available here: https://automattic.com/privacy/. After approval of your comment, your profile picture is visible to the public in the context of your comment.

Media

Suggested text:If you upload images to the website, you should avoid uploading images with embedded location data (EXIF GPS) included. Visitors to the website can download and extract any location data from images on the website.

Cookies

Suggested text:If you leave a comment on our site you may opt-in to saving your name, email address and website in cookies. These are for your convenience so that you do not have to fill in your details again when you leave another comment. These cookies will last for one year.

If you visit our login page, we will set a temporary cookie to determine if your browser accepts cookies. This cookie contains no personal data and is discarded when you close your browser.

When you log in, we will also set up several cookies to save your login information and your screen display choices. Login cookies last for two days, and screen options cookies last for a year. If you select "Remember Me", your login will persist for two weeks. If you log out of your account, the login cookies will be removed.

If you edit or publish an article, an additional cookie will be saved in your browser. This cookie includes no personal data and simply indicates the post ID of the article you just edited. It expires after 1 day.

Embedded content from other websites

Suggested text:Articles on this site may include embedded content (e.g. videos, images, articles, etc.). Embedded content from other websites behaves in the exact same way as if the visitor has visited the other website.

These websites may collect data about you, use cookies, embed additional third-party tracking, and monitor your interaction with that embedded content, including tracking your interaction with the embedded content if you have an account and are logged in to that website.

Who we share your data with

Suggested text:If you request a password reset, your IP address will be included in the reset email.

How long we retain your data

Suggested text:If you leave a comment, the comment and its metadata are retained indefinitely. This is so we can recognize and approve any follow-up comments automatically instead of holding them in a moderation queue.

For users that register on our website (if any), we also store the personal information they provide in their user profile. All users can see, edit, or delete their personal information at any time (except they cannot change their username). Website administrators can also see and edit that information.

What rights you have over your data

Suggested text:If you have an account on this site, or have left comments, you can request to receive an exported file of the personal data we hold about you, including any data you have provided to us. You can also request that we erase any personal data we hold about you. This does not include any data we are obliged to keep for administrative, legal, or security purposes.

Where your data is sent

Suggested text:Visitor comments may be checked through an automated spam detection service.

Save settings
Cookies settings